Veza eshte nje nga ushqimet me te zakonshme, me te lira, por edhe me super! Vetem ne nje veze ka rreth 70 kalori dhe 6 gram proteine, per mos te folur pastaj per vitaminen B12, folat, selenium, fosfor etj te gjitha vlera kaq te nevojshme e te rendesishme per nje rritje te shendetshme.

POR veza eshte edhe nje nga ushqimet me te “frikshme” per prinderit kur vjen puna per t’ja dhene femijes se tyre per here te pare. Pse? Sepse eshte ne kategorine e ushqimeve qe kane rrezikshmeri te larte per alergji.

Kur duhet ti japim bebit veze? 

Deri ne vitin 2000 rekomandimet zyrtare per prinderit ishin qe te prisnin te pakten deri mbi 1 vjec para se ti prezantonin bebit nje ushqim si veza qe ka rrezikshmeri te larte per alergji. Ne 2008, ndersa me shume studime po beheshin per kete, rekomandimet zyrtare nga AAP (American Assosiation of Pediatrics – Shoqata Amerikane e Pediatreve) filloi te ndryshonin, deri sa arriten edhe ne rekomandimet aktuale ku sugjerojne se sa me shpejt (pas 6 muajsh pasi atehere keshillohet qe bebi te nise ushqimin) bebit ti prezantohet nje ushqim si veza qe ka rrezikshmeri te larte per alergji, aq me te ulta jane ne fakt shanset qe bebi te zhvilloje e te jete alergjik ndaj ushqimit.

 

Si duhet te prezantohet?

Eshte jashtezakonisht shume e rendesishme qe veza te jete plotesisht e gatuar kur i jepet bebit. Kam degjuar (e madje edhe kam lexuar ne disa postime 🙁 :O) versioni “dhenies se te verdhes surbull” (pak te zjere); kjo nuk eshte absolutisht e rekomanduar dhe as e mbeshtetur ne baza studimore. Rrezikshmeria e salmonelles (pavaresisht se me e vogel tek e verdha sesa te e bardha e vezes) eshte shume e larte, dhe shume e rrezikshme per bebin.

Si e bardha e vezes ashtu edhe e verdha mund te prezantohen ne te njejten kohe (6 muajsh e lart), pasi bebi ka filluar ushqimin e ngurte; por duhet te jene shume mire te gatuara.

Mund ta gatuash si omlet (rrihe vezen dhe piqe) ose te zier. Nese e ben te zier, duhet ta shtypesh me pak uje (ose qumesht gjiri/formule) ne menyre qe bebi te mund ta haje pasi ndryshe ka risk te lart mbytjeje. Nese e ben si omlet, mund ta presesh ne shirita me gjeresi sa dy gishta dhe tja japesh bebit ta haje duke e mbajtur vete ai ne dore (ne rastin kur bebi eshte duke u ushqyer sipas metodes BLW – per kete mund te lexoni me shume ketu).

Jepi ne fillim nje sasi shume te vogel, pret pak (disa minuta) e nese nuk ka reaksion, e lejon bebin te vazhdoje te konsumoje me shume.

Kur dhe sa shpesh mund ti japim veze bebit? 

Veza dhe ushqime te tjera me potencial te larte alergjik, ne momentin qe i prezantohen bebit i duhet dhene shpesh her pas here (mundesisht 2-3 here ne jave, minimumi 1 here ne jave), ne menyre qe trupi te mesoje ta perpunoje e shanset qe te zhvilloje alergji te ulen ne menyre te konsiderueshme.

Keshillohet fort qe te jepet paradite, dhe bebi mbahet ne mbikqyrje, pasi reaksioni mund te jete i menjehershem ose pas disa oresh.

Nderkohe mos i prezantoni bebit me shume se sa nje ushqim me potencial te larte alergjik ne jave ose ne dy jave. Pra prisni ta testoni njerin ushqim per 3-4 here, sigurohemi qe nuk ka reaksion ndaj tij, e me pas mund ti prezantojme nje alergent tjeter.

Studimet madje tregojne se prezantimi i vone i vezes si ushqim mund te rrise ndjeshem shansin qe femija te zhvilloje reaksion alergjik ne formen e ekzemave ne lekure.

Por nese bebi vuan nga ekzemat (para se te filloje ushqimet) apo ka shfaqur shenja alergjie, eshte me mire te konsultoheni me pediatrin se si mund ti prezantoni ushqimet e tjera ne menyre sa me te kontrolluar.

Veza eshte nje super ushqim, shume e shendetshme per bebin dhe qe mund te inkorporohet ne shume ushqime te tjera! Shpresoj shume qe informacioni t’ju kete sherbyer sadopak. Nderkohe lista me burimet e informacionit e ku mund te hulumtoni pak me shume eshte me poshte.

Referencat

Fleischer, D. (2022). Early introduction of allergenic foods may prevent food allergy in children. Retrieved 24 January 2022, from https://publications.aap.org/aapnews/article-abstract/34/2/13/24468/Early-introduction-of-allergenic-foods-may-prevent?redirectedFrom=fulltext
Introducing Allergens to Babies – Solid Starts. (2022). Retrieved 24 January 2022, from https://solidstarts.com/starting-solids/allergies/introducing-food-allergens-to-babies/
Food allergy – Symptoms and causes. (2022). Retrieved 24 January 2022, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/food-allergy/symptoms-causes/syc-20355095